Bijlagen niet ter vaststelling (GS begroting 2026)

De waterveiligheid en klimaatadaptatie is gewaarborgd

De zoetwatervoorziening en het oppervlaktewater zijn van goede kwaliteit

Het bodem- en grondwatersysteem is schoon en robuust

De leefomgeving is gezond en veilig

De bodemdaling en broeikasgasuitstoot in het veenweidengebied is verminderd

Meerjarendoel

3.1.1

De waterkeringen zijn op orde, en de provincie is beter voorbereid op de gevolgen van overstromingen

1.   Het vastleggen van de watergeschiktheidskaart voor wonen en werken in de gewijzigde Omgevingsvisie en Omgevingsverordening. Onderdeel hiervan zijn de risico’s voor overstromingsrisico’s.
2.   Besluitvorming en implementatie water en bodem sturend met betrekking tot buitendijks bouwen. Aanpassing van de instructieregel in de omgevingsverordening op basis van water en bodem sturend.
3.   Het houden van (ambtelijke) toezichthoudersoverleggen met alle waterschappen over de regionale keringen. In het overleg bespreken we de afspraken over het toetsen en de jaarlijkse voortgangsrapportages.

• Een gewijzigde Omgevingsvisie en -verordening waarin het kader en regels voor klimaatbestendig bouwen zijn vastgelegd.

Meerjarendoel

3.1.2

Meekoppelkansen bij dijkversterking zijn vaker benut

1. Uitwerken van de meekoppelkansen bij dijkversterkingsprojecten van de waterschappen. Het programmaplan Mooie en Veilige Dijken vormt hier de basis van en vraagt om intensieve samenwerking met de waterschappen en andere gebiedspartners.   

• Detailontwerp van de meekoppelkansen in de dijktrajecten Nieuwegein en Jaarsveld-Klaphek
• Realisatie van de meekoppelkansen in dijktraject Culemborgse Veer-Beatrixsluis.

• Actualiseren van de planning door vertraging van een aantal projecten en PS indien nodig een voorstel te doen om middelen langer beschikbaar te houden.

Meerjarendoel

3.1.3

De fysieke leefomgeving wordt beter voorbereid op klimaatverandering

1.   Uitvoering van de activiteiten uit het 2e Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie 2025-2028.

• Een gewijzigde omgevingsvisie en -verordening met klimaatbestendigheid als onderdeel van de rode draad en kaders waarin regels voor klimaatbestendig bouwen zijn vastgelegd.
• Realisatie van klimaatbestendige projecten via de subsidie: Groene, gezonde en klimaatbestendige steden en dorpen 2025-2027.
• De kennishiaten in het landelijk gebied ten aanzien van het realiseren van een klimaatbestendige leefomgeving zijn in beeld gebracht.
• In het stedelijk gebied worden gerichte interventies met stakeholders conform het uitvoeringsprogramma uitgevoerd.

Meerjarendoel

3.2.1

Voor het oppervlaktewater bereiken we de KRW-doelen in 2027

1. Uitvoeren van het Concept Uitvoeringsprogramma Impuls Kaderrichtlijn Water 2025-2027 Provincie Utrecht. Beoogd is om deze in het najaar 2025 vast te stellen. De nadruk ligt op aanpak gewasbeschermingsmiddelen, voldoende grondwater voor natuur en aanpak verontreinigingen bij lozingsvergunningen.
2. Borgen van maatregelen uit het impuls programma KRW in de Omgevingsvisie, omgevingsverordening en het Bodem en Waterprogramma 2028-2033.
3. Twee keer per jaar het gesprek voeren met de afzonderlijke Utrechtse waterschappen over de voortgang van de uitvoering van de KRW. Een vergelijk gesprek voert de minister van I&W twee keer per jaar met de provincie Utrecht..

• Maatregelen uit het Impulsprogramma KRW vastgelegd in de gewijzigde visie en verordening.

Meerjarendoel

3.2.2

De zoetwatervoorziening is robuuster en beter op orde en de waterketens zijn meer circulair

1. Inbreng leveren van kennis en maatregelen voor het Deltabesluit in 2026 voor de nieuwe Deltaregio Centraal Holland.
2. Uitvoeren van maatregelen in het kader van de Blauwe Agenda Utrechtse Heuvelrug en de Zoetwaterregio Oost Nederland (ZON). Dit zijn o.a. maatregelen om te veel en te weinig water te voorkomen (zie ook 3.3).

• Een samen met de partners vastgestelde voorkeursstrategie voor het gebied van de Deltaregio Centraal Holland en een vastgestelde maatregelenpakket om wateroverlast te voorkomen. De zoekgebieden voor waterberging zijn vastgelegd in de gewijzigde Omgevingsvisie en onderdeel van de uitwerking in het nieuwe Bodem- en waterprogramma 2028-2033.
• Aanvullende maatregelen voor het verbeteren van de waterhuishouding op en rondom de Utrechtse Heuvelrug.

Meerjarendoel

3.3.1

De bodem- en grondwaterkwaliteit is verbeterd en beter beschermd in verband met de KRW doelen

1.   Het uitvoeren van bodem- en grondwatersaneringen en bodemonderzoeken vanuit onze wettelijk taak
2.   Samen met partners formuleren van maatregelen die bijdragen aan een betere grondwaterkwaliteit en bescherming van drinkwaterbronnen.
3.   Meten van de kwaliteit van het ondiep (freatisch) grondwater

1.   Aanpak van de nog 41 overgebleven spoedlocaties voor bodem- en grondwaterlocaties in de provincie Utrecht, waar de provincie bevoegd gezag is. Daarnaast meer inzicht in PFAS verontreinigde locaties en aanpak van de laatste tuinen in de Ronde Venen in het kader van diffuus lood.
2.   Pakket aan KRW- en overige maatregelen die bijdragen aan het verbeteren van de grondwaterkwaliteit en betere bescherming van de drinkwaterbronnen als onderdeel van het Bodem en Waterprogramma 2028-2033
3.   Rapportage over de kwaliteit van het freatisch grondwater, waarbij inzichtelijk is of er verbetering of verslechtering van de grondwaterkwaliteit is.

Meerjarendoel

3.3.2

Duurzaam (gebiedsgericht) gebruik van bodem en ondergrond is geborgd

1. Actualiseren van het beleid voor Duurzaam gebruik van de bodem en ondergrond.

• Advies aan het Rijk waarin regionale en lokale belangen meegewogen worden bij het verlenen van vergunningen en de uitvoering van aardwarmteprojecten. Op deze manier dragen wij bij aan een veilige en verantwoorde ontwikkeling van aardwarmte.
• Actueel beleid voor duurzaam gebruik van bodem en ondergrond is opgenomen in het ontwerp Bodem- en waterprogramma 2028-2033.

Meerjarendoel

3.3.3

Zorg dragen voor voldoende grondwater voor de functies openbare drinkwatervoorziening, menselijke consumptie, natuur en landbouw

•   We participeren actief in (onderzoeks)projecten waarbij we onderzoeken welke hydrologisch maatregelen het best bijdragen aan het versterken van de natuur. Hierbij dragen we bij aan een integrale aanpak van de transitie van het landelijk gebied.
•   Aanjagen van de samenwerking aan de drinkwateropgave via de Drinkwaterraad Utrecht.
•   Samen met de waterpartners onderzoeken of het grondwatersysteem voldoende robuust is en of aanscherping van het onttrekkingsbeleid noodzakelijk is.

•   Concrete maatregelen voor het verbeteren van het hydrologisch systeem nabij N2000 gebieden (gefinancierd vanuit het maatregelenpakket 4 Natura 2000-gebieden en overgangszones).
•   Een Regionale drinkwaterproject volgsysteem om de voortgang van drinkwaterprojecten te kunnen volgen en bij te sturen als dit nodig is.
•   Procesaanpak om te komen tot grondwater ontrekkingenplafond.

Meerjarendoel

3.4.5

De inclusieve breedtesport in de openbare ruimte en op duurzame sportaccommodaties is sterker:
Over dit doel wordt in de Begroting 2026 niet meer gerapporteerd in Programma 3. Zie 8.3.4

Meerjarendoel

3.5.1

Er is meer kennis beschikbaar om bodemdaling en broeikasgasuitstoot te beperken

1. Wij dragen in 2025 bij (inhoudelijk en/of financieel) aan diverse onderzoeks- en pilottrajecten (ook landelijke) die tot doel hebben de kennis over bodemdaling en broeikasgasuitstoot te vergroten. Het betreft o.a. het Nationaal Onderzoek Broeikasgassen Veenweiden, het Veenweiden Innovatie Programma Nederland, LOSS en het Veenweide Innovatie Centrum (VIC).
2. Samen met de waterschappen volgen we de effecten van waterinfiltratiesystemen in gebiedsprocessen als bodemdalingremmende maatregel.
3. Met behulp van de Subsidieregeling Beperking Bodemdaling kunnen wij relevante onderzoeken van externen (mede) financieren. Zoals het onderzoek naar de mogelijkheden van druppelinfiltratie als alternatief voor waterinfiltratiesystemen.
4. Wij voeren de maatregelen uit van het UPLG maatregelpakket Veenweiden

• De opgedane kennis wordt gebruikt voor het optimaliseren van de maatregelen, die in gebiedsprocessen worden genomen, waarmee de broeikasgasuitstoot wordt verminderd.

Meerjarendoel

3.5.2

Door uitvoeren maatregelen via gebiedsprocessen is bodemdaling en broeikasgasuitstoot verminderd

1. Wij doen mee of stimuleren gebiedsprocessen waar bodemdalingremmende maatregelen worden genomen. Dit doet de provincie in het kader van het UPLG.
2. Wij geven subsidie voor het nemen van bodemdalingremmende maatregelen. Zoals in de gebieden ....

- Nadere afspraken met de waterschappen over het versnellen van de aanpak van bodemdaling en reductie CO2